Het ommetje langs De Graslanden en Oosterdijkshorn begint bij de oude molen (Molen Olle Widde – Ten Post) op de prehistorische kwelderwal en loopt verder langs de eveneens prehistorische bedding van de Fivel in Kröddeburen. Langs de oude Stadsweg wandelen we over de Ten Poster Hamrik.
Via het boerenlandpad of langs het Westerwijtwerdermaar komen we bij het Damsterdiep, dat we volgen tot in Ten Post. Van daar komen we weer bij het beginpunt.
De hoofdroute via het boerenlandpad is 3,3 km lang. Je kunt het ommetje ook nog uitbreiden naar 5,5 km langs Oosterdijkshorn (zie groene stippellijn).
Bewegwijzering
Het ommetje De Graslanden en Oosterdijkshorn is langs de route gemarkeerd met het voetjeslogo. De voetjes wijzen in de juiste looprichting (tegen de klok in). De uitbreiding naar Oosterdijkshorn is niet gemarkeerd, maar eenvoudig te volgen. Ga bij De Graslanden rechtdoor en neem twee keer de eerste afslag links.
Praktische informatie
De route loopt grotendeels over de openbare weg en daar gelden de normale verkeersregels.
Voor het boerenlandpad zijn de volgende regels van kracht:
- Alleen toegankelijk tussen zonsopgang en zonsondergang.
- Het pad loopt over particulier eigendom. U bent hier te gast.
- Betreden op eigen risico.
- Geen toegang met honden of paarden.
- Laat geen afval achter.
- Laat gewassen en dieren met rust.
- Het boerenlandpad is gesloten op 31 december.
1. Kröddeburen aan de Stadsweg
De middeleeuwse Stadsweg liep van Stad door de lage landen van het Centrale Woldgebied en over de kwelderwallen op het Hogeland naar de Eems, waar je het veer naar Duitsland kon nemen. Voordat de Stadsweg bij (nu) Winneweer de getijderivier de Fivel overstak, passeerde zij de meanders van die rivier aan de noordzijde. Daar ontstond in de middeleeuwen een buurtschap die op oude kaarten Croddebuiren heet, uit te spreken als Kroddeburen. De puntjes op de O zijn er in de tweede helft van de 20e eeuw aan toegevoegd.
2. Pending en Fivel
Wandelend over de Stadsweg naar het zuiden ziet u even na de komborden rechts de Pending, een middeleeuwse waterscheidingsdijk. Nog steeds watert Kröddeburen af naar de Eems en Lellens naar de Lauwers. Links ziet u de zuidelijkste meander van de Fivel, die zo’n 2000 jaar geleden al werd afgesneden van de hoofdstroom van de Fivel. Deze ‘fossiele’ meander zorgt als Ten Poster Tocht nog steeds voor de afwatering van Kröddeburen.
3. Wierde en boerderij De Graslanden
In dit gebied bevonden zich ooit tientallen wierden. Ze dateren van voor of na de 5e eeuw. Tussen 400 en 500 was de wateroverlast te groot, de bewoners trokken weg. De grote dorpswierde was vóór de 5e eeuw mogelijk al zo’n 1000 jaar bewoond, maar na die eeuw niet meer. Helaas is deze wierde in de 2e helft van de 20e eeuw voor een groot deel afgegraven. De omgrachte boerderij staat op een huiswierde die zowel vóór als na de 5e eeuw bewoond was en dat nog steeds is. Hier werden munten uit de Romeinse tijd gevonden. Recent zijn opnieuw sporen van bewoning gevonden, ditmaal uit de vroege middeleeuwen. Hier worden op behoedzame wijze koeien (Levend erfgoed: Groninger Blaarkoppen) en schapen gehouden.
4. Wolddijk en Dijkshorn
Met de Wolddijk wordt het Centrale Woldgebied beschermd tegen het water dat er anders vanuit het Hogeland naar toe zou stromen. De Wolddijk eindigt hier bij de Stadsweg, die als waterscheidingsdijk doorloopt tot aan Stad.
5. Boerenlandpad
Geniet van de gastvrijheid van de eigenaren van de boerderij en van de oprit vanaf de Rijksweg. Tijdens langdurig natte periodes of als er recent mest is uitgereden is deze route niet geschikt. Er kan enig klauterwerk nodig zijn.
6. Damsterdiep
Het deel van het Damsterdiep waar het ommetje langs loopt bestaat eerst uit een oeroude tocht, die rond
het jaar 800 gegraven is om het water van Ten Boer en Dijkshorn rechtstreeks naar de Fivel bij Ten Post te leiden. De van oorsprong natuurlijke afwatering liep helemaal langs Woltersum en Wittewierum.
7. Oude kern Ten Post
In de late middeleeuwen verlieten de bewoners van de wierden Oldersum, Huisburen en Tuwinga hun wierden om langs het Damsterdiep te gaan wonen. Er ontstond bebouwing aan de (latere) Trekweg langs het Damsterdiep en aan de weg naar Wittewierum. Achter de huizen langs de Trekweg werd rond 1800 een eerste ‘rondweg’ aangelegd waarlangs daarna lintbebouwing plaatsvond. Dit is nu de hoofdweg van Ten Post.
Colofon
Het ommetje is mogelijk gemaakt door de Gemeente Groningen, Landschapsbeheer Groningen en Dorpsbelangen Ten Post.
Kijk voor meer Ommetjes op de website www.routesingroningen.nl
Foto’s
hvtp, Stella Dekker
Kaart
© 2024 Esri Nederland
© OpenStreetMap contributors